کهربا؛ توقف میلیون ها سال زمان در یک سنگ!
به گزارش وبلاگ دیدنی ها، کهربا به صمغ (انگم) فسیل شده درختان باستانی گفته می گردد که معمولاً به علت رنگ و زیبائی طبیعی آن دارای ارزش است. معمولاً از این ماده برای ساخت اشیاء تزئینی و جواهر استفاده می گردد و از دوران باستان تا به امروز کهربا به اسم سنگ جواهری بسیار ارزشمند بوده است. کهربا بعلاوه به اسم عنصری در عطر ها و عامل بهبودی در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. کهربا از بسیاری جهات مورخ طبیعت لقب گرفته است چرا که این صمغ بسیار چسبنده به هنگام جاری شدن همه چیز ها را در درون خود به دام می اندازد. با گذشت زمان ترکیبات فرار در این ماده تبخیر شده و با رخ دادن بعضی فعل و انفعالات شیمیایی، فسیل شده و محتوای آن را برای میلیون ها سال حفظ می نماید.

نکته جالب توجه در این فرآیند فسیل شدن کهربا، گرفتار شدن ناگهانی قربانیان درون آن است و این از آن جهت اهمیت دارد که گاه این قربانیان در حال اجرا فعالیت های عادی خود هستند. این جنبه اهمیت بسیاری برای دانشمندان دیرینه شناس دارد چرا که کهربا می تواند جنبه هایی را در برابر دانشمندان قرار دهد که فسیل های سنگی هرگز قادر به نمایش آن نیستند. کهربا ها، پنجره هایی هستند رو به میلیون ها سال قبل که حرکت زمان در آن ثابت مانده است. وبسایت CNET گزارشی تصویری به بعضی از افق هایی که کهربا بر روی دنیا ما گشوده است پرداخته.
کوچکترین دایناسور دنیا
جمجمه ای از دایناسوری بسیار کوچک در کهربایی صد میلیون ساله کشف شده است که طبق برآورد پژوهشگران، حدود 2 گرم وزن داشته است. دیرینه شناسان با توجه به کشفیات تازه خود فکر می نمایند کوچک ترین دایناسور عصر مزوزوئیک حتی از مرغ مگس خوار زنبوری، کوچک ترین پرنده ای که امروزه زندگی می نماید هم کوچک تر بوده است. جمجمه دایناسور تازه که درون کهربایی 99 میلیون ساله در میانمار کشف شده است، تنها 1/7 میلی متر طول دارد.
گرفتار در تار عنکبوت
دانشگاه کانزاس این تجربه تاسف آور کنه را به اسم بدترین روز های آغازین توصیف می نماید. نمونه 100 میلیون ساله از یک کنه در کشور برمه پیدا شده است که در تار عنکبوتی پیچیده و در کهربا حفظ شده است. این تصویر دو نمای متفاوت از کنه را نشان می دهد، که در مقاله ای که در سال 2018 منتشر شد.
زیبا و سمی
بذرها، برگ ها و گیاهان به مقدار حشرات و سایر حیوانات کوچک در کهربا گرفتار می شوند، اما معمولاً فقط بخش هایی از آن ها باقی می مانند. اما در اینجا گیاهانی هستند که به طور کامل در کهربا حفظ شده اند. معلوم شد این گل گونه تازه از نوع Strychnos است، همان گروهی که شامل گیاهانی است که می تواند استریکنین فراوری نمایند، سمی کشنده که اغلب در سموم دفع آفات امروزی یافت می شود. اعتقاد بر این است که این گل ها حداقل 15 میلیون سال قدمت دارند. تحقیقات در خصوص این گل در سال 2016 انجام شد.
عنکبوت دم دار
این حشره باستانی به حدود 100 میلیون سال پیش باز می شود. آنچه که در خصوص این عنکبوت به دام افتاده در کهربا غیر معمول است، زائده دم مانند آن است. پاول سلدن، دیرینه شناس دانشگاه کانزاس، این دم را به اسم زائده شکم مطرح می نماید و معتقد است که این وسیله برای حس کردن محیط اطراف کاربرد داشته است.
مورچه mite-y
در نمونه ای حیرت انگیز از توانایی کهربا برای حفظ لحظه هایی از گذشته دور، این نمونه که در سال 2014 کشف شده است، کنه ای متصل به سر مورچه را نشان می دهد. در حالی که این صحنه ممکن است شبیه به حمله باشد، محققانی که این نمونه را کشف نموده اند معتقدند که کنه در حال ایجاد یک رابطه انگلی با مورچه است. این کهربا بین 44 تا 49 میلیون سال قدمت دارند.
قدیمی ترین آفتاب پرست دنیا
محققان در سال 2016 اعلام کردند که قدیمی ترین آفتاب پرست دنیا را یافته اند. آن ها اسکلت یک بچه مارمولک که در یک کهربا حفظ شده بود را در میان مجموعه ای از دیگر جانوران کوچک یافتند. این نمونه های دوره کرتاسه به وسیله یک کلکسیونر خصوصی به موزه تاریخ طبیعی آمریکا اهدا شد.
حمله یخ زده
در حالی که کنه در تصویر قبلی فقط برای جابجایی سوار بر مورچه شده بود، عنکبوت 100 میلیون ساله که در اینجا دیده می شود، به طور حتم برای حمله به زنبور که راه خود را به درون تار باستانی عنکبوت گم نموده بود، می رود. جورج پینار جونیور، استاد جانورشناسی که در سال 2012 مقاله ای در خصوص این کشف نوشت، می گوید: این یک زنبور کارگر است که ناگهان در دام عنکبوت گرفتار شد. این بدترین کابوس زنبور بود که هرگز به سرانجام نرسید. هنگامی که صمغ درخت روی آن سرازیر شد، زنبور در حال تماشای عنکبوتی بود که به او حمله ور شده بود و این نگاه دلهره آور هنوز به سرانجام نرسیده است.
کنه ها و دایناسور ها
تاریخ کنه های باستانی در اواخر سال 2017 با مطالعه کنه های اسیر شده در کهربا برمه با قدمت 99 میلیون سال (مربوط به دوره کرتاسه) کمی مرموز تر شد. این نمونه یک کنه را با یک پرنده دایناسور نشان داده و انگل هایی را که احتمالاً از موجودات در حال انقراض تغذیه می نماید.
خون میمون درون کنه باستانی
این تنها دایناسور ها نیستند که در زمان های قدیم مجبور بودند با کنه ها مقابله نمایند. این انگل آغشته به خون از 20 میلیون تا 30 میلیون سال پیش، حاوی خون میمون است. جورج پینار جونیور، متخصص کهربا، این کشف تازه را در مقاله ای در سال 2017 ارائه داد. این خون حفظ شده ممکن است قدیمی ترین خون پستانداران باشد که تا به امروز یافت شده است.
گرده افشانی گیاهان
هنگامی که این گونه در حال انقراض گیاه از حدود 100 میلیون سال پیش در زیر میکروسکوپ قرار می گیرد، دانشمندان می توانند لحظه دقیقی را ببینند که لوله های گرده از دانه های گرده بیرون می آیند و به گل نفوذ می نمایند. این بخشی از سیستم فراوری مثل گیاهان است که باعث باروری آن ها می شود. جورج پوینار، در مقاله ای در سال 2014 نوشت: ما هرگز فسیلی از گل های کرتاسه را مشاهده ننموده ایم که نشان می دهد لوله گرده وارد گل می شود. این زیبایی فسیل های کهربا است.
سمندر سه پا
سمندر موجود در این قطعه کهربا مربوط به حدود 20 میلیون سال پیش است. این سمندر نگون بخت در ابتدا یک پای خود را از دست داده، سپس در یک سطح از صمغ درختی گرفتار شده که تبدیل مقبره آن شد. جورج پینار گفت: یک سمندر قبلاً هرگز در یک تکه کهربا پیدا نشده بود. پینار با آنالیز دقیقتر کهربا، فهمید که این گونه سمندر قبلاً هرگز دیده نشده بود، چه داخل و چه خارج از کهربا. علاوه بر این، این کشف شگفت آور است، زیرا امروز سمندر ها در هیچ کجای کارائیب یافت نمی شوند، در حالی که این کهربای خاص در جمهوری دومینیکن یافت شد. پینار در این خصوص گفت: کشف این فسیل نشان می دهد که زمانی سمندر ها در کارائیب وجود داشته اند، اما اینکه که چرا همه آن ها منقرض شده اند هنوز برای ما یک راز است.
کک طاعون
کک موجود در این قطعه کهربا به مقدار آنچه که روی آن واقع شده است جالب نیست؛ نوعی باکتری که ممکن است مربوط به طاعون باشد. این کک که به وسیله جورج پینار از یک قطعه کهربا در جمهوری دومینیکن کشف شده، حدود 20 میلیون سال قدمت دارد. هنگامی که این محقق باکتری های وابسته به این حشره را مورد آنالیز قرار داد، متوجه شد که بسیار شبیه به باکتری های طاعون امروزی است. این کشف نشان می دهد که بیماری طاعون بسیار پیشتر از آنچه دانشمندان تصور می کردند، وجود داشته است.
سوسک سالم
در حالی که بعضی از نمونه های به دام افتاده در کهربا، معمولاً از حالت طبیعی خود خارج می شوند، این سوسک در شرایط کاملاً سالمی یافت شده - خصوصاً با توجه به قدمت 99 میلیون ساله آن. مایکل کاترینو در مقاله ای نوشت: برای یک تاکسون شناس سوسک و برای کل جامعه حشره شناسی، این یک کشف جالب است. وی اضافه کرد: با این فسیل 99 میلیون ساله برمه، ما می توانیم تمام جزئیات ظاهر خارجی، پوشش های بال و سر را مشاهده کنیم. ما می توانیم قسمت های دهان را مشاهده کنیم که به ما این امکان را می دهد تا پیش بینی کنیم که این یک شکارچی، شبیه اقوام امروزی خود بوده است.
سوسک وحشی
این سوسک باستانی که در یک کهربا در برمه کشف شده است Manipulator modificaputis نامیده می شود. این هیولا کوچک یک شکارچی انفرادی بود که قادر به حرکت بسیار سریع بود. بدن این حشره بر خلاف اکثریت وسیعی از سوسک ها که امروز زندگی می نمایند، بود. بدن آن ها بالای زمین قرار داشت و در صورت لزوم پرواز می کرند. این حشره طعمه های خود را با میله های کوتاه قوی روی سرش شکار می کرد.
تفاوت اجتماعی
این قطعه کهربا یک درگیری باستانی بین دو مورچه را نشان می دهد. با این حال، برای محققان جالب تر از درگیری، این است که فسیل حکایت از وجود سلسله مراتب اجتماعی میان این حشرات است. از آنجا که این کهربای خاص حدود 100 میلیون سال قدمت دارد، این امر نشان می دهد که سلسله مراتب اجتماعی در بین حشرات حداقل به دوره کرتاسه باز می شود، یعنی 65 میلیون تا 145 میلیون سال پیش. پیش از انتشار این تحقیق در سال 2016، تنها دلایل محکم از وجود نظم اجتماعی در میان حشرات مربوط به 20 تا 17 میلیون سال پیش بود.
شبیه به E.T.
این حشره عجیب و غریب شباهت زیادی به ستاره بیگانه فیلم علمی تخیلی سال 1982 E.T. the Extra دارد.
توهم زای دایناسورها!
تصور می شود این گیاه قریب به 100 میلیون سال قبل در کهربا گرفتار شده باشد. حیرت آورتر اینکه، یک قارچ در بالای آن وجود دارد که با قارچ ergot ارتباط نزدیکی دارد و می تواند باعث ایجاد توهم شود. دانشگاه ایالتی اورگان در این خصوص می گوید: ارگوت تا کنون کاربرد هایی را به اسم دارو، سموم و مواد توهم زا بازی نموده است؛ از همه گیر بیماری ها گرفته تا آزمایشات جادوگران و اخیراً داروی توهم زا LSD را هم از آن تهیه نموده اند. محققان می گویند این احتمال وجود دارد که دایناسور ها در آن موقع و به هنگام تغذیه، این قارچ های توهم زا را می خوردند.
بال های منجمد شده
مفهوم دایناسور ها که فقط شبیه مارمولک های عظیم با پوست های زرهی، در سال 2016 با کشف بال های 100 میلیون ساله فسیل شده در یک کهربا در میانمار، دگرگون شد. یک مطالعه بر روی این بال ها نشان می دهد که آن ها متعلق به یک دایناسور مرغی در حال انقراض با لکه های شبیه به پرندگان امروزی است.
دم یک دایناسور
سال 2016 یک مورد عظیم برای تحقیق در خصوص دایناسور های پردار کشف شد. این نمونه کهربا حاوی دم دایناسور پر داری بود که مربوط به دوره میانه کرتاسه یعنی حدود 99 میلیون سال پیش است. این کهربای چسبنده بعلاوه یک مورچه و بعضی از بقایای گیاهان را هم به دام انداخته است. دم متعلق به یک دایناسور نوجوان بسیار کوچک به نام coelurosaur است.
یک جوجه
این جوجه پرنده نگون بخت در همان ابتدای زندگی با سرنوشت ناگوار خود روبرو شد و درون یک کهربا گرفتار شد. در سال 2017، دانشمندان این کشف را برای کامل بودن نمونه، که مربوط به حدود 100 میلیون سال پیش است، ستودند. به نظر می رسد که این جوجه پر هایی روی پا ها و دم دارد، اما روی بدنش بدون پر است.
منبع: فرارو