امتحانات دانشگاه حضوری است؟ - وبلاگ دیدنی ها

به گزارش وبلاگ دیدنی ها، خبرنگاران : نحوه برگزاری امتحانات سرانجام ترم دانشجویان معین شد.

امتحانات دانشگاه از مهم ترین بخش های تحصیلی است. با شیوع کرونا در برگزاری امتحانات دانشگاه تغییراتی ایجاد شد. حال که نزدیک به 2 سال از شیوع کرونا می گذرد این سوال پیش می آید که امتحانات دانشگاه به شکل حضوری برگزار می گردد؟ سخنگوی ستاد ازسرگیری آموزش حضوری دانشگاه ها درباره نحوه برگزاری امتحانات دانشگاه شرح داد. برگزاری حضوری امتحانات دانشگاه گزینه مورد نظر دانشگاه هاست

به گزارش وبلاگ دیدنی ها، سخنگوی ستاد ازسرگیری آموزش حضوری دانشگاه ها با تاکید بر اینکه امتحانات سرانجام ترم جاری تحصیلی دانشجویان دانشگاه ها به صورت حضوری برگزار خواهد شد، گفت: از آنجا که تا امتحانات سرانجام ترم در حدود 2 ماه فرصت باقی است، امیدوار هستیم در این فاصله هم پوشش واکسیناسیون جامعه دانشگاهی با دو دوز کامل شده باشد و هم دانشگاه ها شرایط مناسب تری برای پذیرش همه دانشجویان در بازه زمان برگزاری امتحانات را داشته باشند؛ بر این اساس اهتمام به برگزاری امتحانات به شیوه حضوری مورد اتفاق نظر همه دانشگاه ها برای همه دانشجویان است.

دکتر محمدرضا آهنچیان در پاسخ به سوالات وبلاگ دیدنی ها سرویس دانشگاهی، به سیاست وزارت علوم در خصوص نحوه امتحانات سرانجام ترم نیم امسال تحصیلی دانشجویان اشاره نمود و گفت: بر اساس مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا دانشگاهها از 15 آبان ماه جاری می توانستند نسبت به ازسرگیری آموزش حضوری دانشجویان خود اقدام نمایند. بر اساس اطلاعاتی که از تمامی دانشگاهها دریافت شد، بعضی از دانشگاه ها که شرایط مساعدتری داشتند، آموزش حضوری خود را آغاز کردند و بعضی از آنها، آغاز آموزش حضوری دانشجویان را به آذر ماه موکول کردند. با توجه به شرایط متغیر همه گیری بیماری کووید-19 در منطقه ها مختلف کشور و نیز تفاوت در شرایط دانشگاهها، به نظر می رسد امکان ازسرگیری صد درصدی آموزش در همه دانشگاهها به صورت حضوری به ویژه در دوره های کارشناسی وجود نداشته باشد.

آغاز پلکانی آموزش حضوری دانشگاه ها

مدیر کل دفتر برنامه ریزی آموزشی وزارت علوم تاکید نمود: دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی فعالیت های مبتنی بر حضور دانشجویان در دانشگاه را به صورت پلکانی و تدریجی آغاز نموده اند و ادامه می دهند؛ همچنان که بعضی از دانشگاهها شامل دانشگاه جامع علمی - کاربردی که کمترین دانشجویان غیر بومی را در میان زیرنظام­های آموزش عالی دارد، آموزش حضوری خود را آغاز نموده اند و در ادامه دانشگاه فنی و حرفه ای نیز که جمعیت دانشجویی غیر بومی کمتری دارد، بخش عمده ای از آموزش های خود به صورت حضوری را آغاز نموده است.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: با بالا رفتن نسبت دانشجویان بومی یک دانشگاه به دانشجویان غیربومی، امکان بازگشایی دانشگاه بیشتر خواهد شد، زیرا دانشجویان بومی به بعضی از امکانات از جمله خوابگاه نیازی ندارند.

سخنگوی ستاد از سرگیری آموزش حضوری دانشگاه ها، بعلاوه تاکید نمود: قطعا در ادامه نیمامسال تحصیلی، به صورت تدریجی تمامی دانشگاه ها به سمت آموزش حضوری دانشجویان با نسبت هر چه بیشتر، حرکت خواهند کرد، اما این موضوع هم امکان پذیر نیست که ما در نیمامسال بتوانیم در سراسر کشور، آموزش های خود را به صورت صد در صدی برای تمامی دانشجویان و مقاطع تحصیلی، به شیوه حضوری برگزار کنیم.

نحوه برگزاری امتحانات سرانجام ترم دانشجویان

دکتر آهنچیان بعلاوه به برنامه وزارت علوم در خصوص نحوه برگزاری امتحانات سرانجام ترم دانشجویان اشاره نمود و یادآور شد: باید این نکته را بپذیریم که نقطه ضعف آموزش عالی در شرایط فعلی استفاده کامل از آموزش مجازی و برگزاری امتحانات به صورت امن است. در واقع در شیوه مجازی، آموزش دانشجویان در دروس نظری می­توانست به صورت کامل و گاهی بهتر از آموزش حضوری برگزار گردد، اما در زمینه برگزاری امتحانات امن مجازی، محدودیت­هایی وجود دارد که باعث نگرانی در بعضی دانشگاه ها شد و در همین دانشگاه­ها، کیفیت آموزش عالی از ناحیه امتحانات دانشجویان، دچار آسیب شد. به طوری که از یک نگاه، ارزش و تاثیر آموزش مجازی به علت شائبه هایی که درباره امنیت امتحانات به روش الکترونیکی وجود داشت و شایعه هایی که در این باره رواج یافت، مورد سوال نهاده شد.

سیستم امنی برای امتحانات مجازی نداریم

سخنگوی ستاد ازسرگیری آموزش حضوری دانشگاه ها بعلاوه خاطر نشان کرد: مانند بسیاری از نظام های پیشرو آموزش عالی جهان، متاسفانه ما هم نتوانستیم در دانشگاهها سیستم امنی برای برگزاری امتحانات سرانجام ترم دانشجویان ایجاد کنیم. به همین علت آسیب هایی نیز در این زمینه دیدیم. در این شرایط راه­های میانبری وجود داشت که موثر افتاد.

میانگین معدل دانشجویان در ترم های مجازی

این مقام مسئول ادامه داد: برای مثال هنگامی که اساتید به این موضوع دقت داشتند که بتوانند ارزشیابی دانشجویان را به صورت مستمر و در طول ترم انجام دهند، نتایج ارزشیابی واقعی تر بود. در تأیید کنترل قابل قبول دانشگاه ها بر موضوع ارزشیابی معتبر از عملکرد تحصیلی دانشجویان، آنالیز های موثقی صورت گرفته است که نشان می دهد میانگین معدل کل دانشجویان، در یک نیم سال تحصیلی با بهره مندی از آموزش مجازی، با معدل آنها در دوره ای که آموزش، حضوری بوده است تفاوت معنی داری نداشت؛ در حالی که تصور غالب این بود که معدل دانشجویان در امتحانات مجازی افزایش پیدا کند.

دکتر آهنچیان بعلاوه تاکید نمود: این که دانشجویان نتوانستند به وسیله آزمون های مجازی بازخورد دقیقی از عملکرد خود به وسیله امتحانات به شیوه الکترونیکی داشته باشند، موجب شده است در نیمامسال با وجود محدودیت های کنونی و آینده برای حضور همه دانشجویان در دانشگاه، بر برگزاری امتحانات به شیوه حضوری در تمامی مقاطع تحصیلی و برای همه دانشجویان تأکید گردد. تنها عامل بازدارنده در صورتی است که در بعضی منطقه ها و شهرهای دانشگاهی، پیک تازه شیوع کرونا مانع از برگزاری امتحانات حضوری گردد.

شرایط واکسیناسیون دانشجویان

وی بعلاوه یاد آور شد: در حال حاضر بیش از 70 درصد دانشجویان دوره های تحصیلات تکمیلی ما واکسینه هستند و آمار دانشجویان واکسینه شده دوره کارشناسی و کاردانی نیز رضایت بخش است، بنابراین اگر ثبات نسبی در شرایط همه گیری بیماری، در سطح کشور وجود داشته باشد، می توانیم با توجه به فرایند سریع واکسیناسیون دانشجویان، امتحانات را به شیوه حضوری برگزار کنیم.

امتحانات میان و سرانجام ترم دانشجویان در بازه زمانی یکسانی برگزار نخواهد شد

آهنچیان خاطر نشان کرد: به این علت که دانشگاه ها در یک تاریخ واحد، نیمامسال خود را آغاز ننموده اند و از سویی دانشجویان دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد ورودی 1400 با تاخیر وارد دانشگاه شده اند، امتحانات میان و سرانجام ترم دانشجویان در بازه زمانی یکسانی برگزار نخواهد شد.

برگزاری حضوری امتحانات،گزینه مورد نظر دانشگاه هاست

این مقام مسئول تاکید نمود: در معین زمان و شیوه برگزاری امتحانات میان ترم به شکل حضوری یا مجازی، گروه های آموزشی و دانشگاه ها تصمیم گیرنده هستند اما از آنجا که تا امتحانات سرانجام ترم در حدود 2 ماه فرصت باقی است و امیدوار هستیم در این فاصله هم پوشش واکسیناسیون جامعه دانشگاهی با دو دوز کامل شده باشد و هم دانشگاه ها شرایط مناسب تری برای پذیرش همه دانشجویان در بازه زمان برگزاری امتحانات در دانشگاه را داشته باشند، اهتمام به برگزاری امتحانات به شیوه حضوری مورد نظر همه دانشگاه ها برای همه دانشجویان است.

وی ادامه داد: اثبات این که کدام دانشگاهها آمارهای بالاتری ناشی از تخلفات امتحانی داشتند بسیار سخت است اما برای پیشگیری از بروز چنین آسیبی، به جز روش های ارزشیابی عملکرد دانشجو در طول نیمسال و ارزشیابی پروژه محور درسی، می توان از وجود اهرم های نظارتی که در اختیار دانشگاه ها قرار گرفته است نیز استفاده بیشتری کرد. قوانین کمیته انضباطی دانشگاهها در شرایط آموزش حضوری درباره رفتارهای ناهنجاری مانند تقلب در امتحان که در درصد بسیار اندکی از دانشجویان رخ می دهد، در خصوص امتحانات مجازی نیز صدق می نماید و این موضوع به دانشگاه ها ابلاغ شده است. بنابراین اگر در سه نیمسال گذشته که دانشگاه ها درگیر آموزش مجازی بوده اند، مواردی از تخلف یا رفتار ناهنجار مشاهده شده است، دانشگاهها موظف به رسیدگی به این تخلفات بوده و هستند.

درخواست مرخصی تحصیلی گروهی

سخنگوی ستاد از سرگیری آموزش حضوری دانشگاهها درخصوص مقدار دریافت درخواست مرخصی های تحصیلی بدون در نظر گرفتن سنوات تحصیلی در طول سه نیمسال آموزش مجازی اعلام نمود: دانشجوها، تقاضاهایی برای دریافت مرخصی های تحصیلی بدون در نظر گرفتن سنوات داشته اند که بر اساس گزارش های غیررسمی می توان برآورد داشت که مقدار این درخواست ها، به طور طبیعی، افزایش پیدا نموده است. ما مواردی را شاهد بودیم که گروهی از دانشجویان با یکدیگر درخواست مرخصی تحصیلی در یکی از 3 نیمسال گذشته را داشتند، در حالی که استفاده از مرخصی بدون احتساب در سنوات تحصیل بر اساس ابلاغیه های معاونت آموزشی فقط شامل دانشجویانی می شد که تحصیل شان تحت تاثیر همه گیری بیماری کووید-19 مختل شده یا آسیب دیده بود.

به گفته وی، دانشگاه ها، تنها درخواست هایی که دانشجو در آن بر اثر ابتلای به کرونای خود یا اعضای خانواده دچار آسیب شده و درخواست مرخصی داشت را مورد موافقت قرار می دهند. البته به جز ابتلای خود و خانواده، در مواردی که همه گیری و شرایط فوق العاده ناشی از همه گیری بیماری کووید-19 بر فرایند و راستاتحصیل دانشجو تاثیرات منفی گذاشته باشد هم به صورت آنالیز موردی، با درخواست دانشجو موافقت شده است. به طور خلاصه در مواردی که فرایند و راستا تحصیل دانشجویان به طور مستقیم یا غیر مستقیم از کرونا آسیب ندیده باشند، مشمول تسهیلات یا انعطاف آموزشی نخواهند شد.

دغدغه ای به نام کیفیت آموزش مجازی دانشگاه ها

مدیر کل دفتر برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم بعلاوه در خصوص افت کیفیت آموزش دانشجویان در دوره آموزش مجازی نیز گفت: یکی از دغدغه های جدی ما مراقبت از کیفیت آموزش در دانشگاه ها در شرایط سخت همه گیری کرونا بود. در نگاه منصفانه، معاونان و مدیران آموزشی دانشگاه ها، در سه نیمسال گذشته بدون ادعا و ایثارگونه چراغ آموزش در دانشگاه ها را روشن نگاه داشتند.

آهنچینان خاطر نشان کرد: در این مدت 3 اجلاس رسمی معاونان آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاههای کشور با موضوع مدیریت آموزش و ملاحظه کیفیت آن در فضای مجازی برگزار شده است. گزارش هایی که در این اجلاس ها از سوی معاونان دانشگاه های دولتی ارایه شد نشان داد که خوشبختانه با همکاری اکثریت اعضای هیئت علمی، کیفیت آموزشی، با شاخص هایی نظیر آمار مشروطی دانشجویان آسیب جدی ندیده است. باید خاطر نشان کنم که در این مورد بیشترین دغدغه که به جا به نظر می رسید مربوط به کیفیت آموزش در رشته هایی بود که برنامه درسی آنان تعداد بیشتری دروس عملی را شامل می شد. در 3 نیمسال گذشته، در میان دروس همه مقاطع به ویژه در دوره های کاردانی و کارشناسی، بیشترین دغدغه متوجه حفظ کیفیت دروس عملی بوده است.

این مقام مسئول تاکید نمود: به طور کلی ما در وزارت علوم گزارشی مبنی بر افت تحصیلی دانشجویان در دانشگاهها در دوره استفاده از آموزش های مجازی نداشتیم اما در آموزش عالی جهان همیشه این سوال مطرح است که آیا کیفیت آموزش تمامی رشته ها و دروس به شیوه آموزش مجازی، همچون آموزش حضوری است؟ که پاسخ ما منفی است.

شرایط ساختارهای آموزش مجازی دانشگاه ها

وی با تاکید بر این که ساختار ارائه آموزش های مجازی در دانشگاههای ما، به ویژه از نظر دسترسی به سخت افزار آموزش الکترونیکی مطلوب است، خاطر نشان کرد: بر خلاف تصوری که وجود دارد مشکل دانشگاههای کوچکتر در زیر مجموعه زیرنظام آموزش عالی دولتی، برای ارائه آموزش های مجازی، مسائل زیر ساختی وسخت افزاری نیست چرا که در این دانشگاهها، امکانات مناسبی برای توسعه زیرساخت های آموزش الکترونیکی وجود دارد که گاهی در دانشگاه های بزرگ تر کمیاب است. در این دسته از دانشگاه ها، مسائل بیشتر مربوط به عوامل درون دانشگاهی شامل عامل انسانی و نرم افزاری، و عوامل برون دانشگاهی نظیر کیفیت ارتباطات و فناوری اطلاعات با نماد اینترنت، گزارش شده است.

مدیر کل دفتر برنامه ریزی آموزشی وزارت علوم ادامه داد: بنابراین ارزیابی ما در وزارت علوم طی نزدیک به دو سال آموزش مجازی این است که مشکل دانشگاه ها برای مدیریت آموزش مجازی سخت افزاری نبود، این مراکز اغلب مشکل ارتباطی نظیر اینترنت داشتند که آن هم خارج از اراده و توان وزارت علوم بود. البته در بعضی از زیرنظام ها و موسسات آموزش عالی، گزارش هایی از مسائل سخت افزاری دریافت شده بود که پاره ای از نقدها را متوجه آنها می ­ساخت.

شرایط آموزش دانشگاه ها ارزیابی می گردد

دکتر آهنچیان بعلاوه از برنامه ارزیابی شرایط آموزش دانشگاهها و موسسات آموزش عالی کشور در دوره استفاده از آموزش الکترونیکی اطلاع داد و گفت: این ارزیابی بر اساس شاخص های مورد توافق مرکز منطقه ای علوم (ISC) و کارگروه آموزش های الکترونیکی زیر نظر معاونت آموزشی صورت می گیرد تا نقاط قوت و ضعف و دستاوردهای آموزش الکترونیکی دانشگاه ها معین گردد. به همین منظور دانشگاهها می باید اطلاعات مورد نظر بر اساس شاخص ها را در سامانه­ای که به همین منظور طراحی شده است، بارگذاری نمایند.

سیاست وزارت علوم برای بازگشایی دانشگاه ها از ترم آینده

دبیر ستاد از سرگیری آموزش حضوری دانشگاه ها و موسسات آموزشی عالی در خصوص برنامه و منظره وزارت علوم برای بازگشایی حضوری دانشگاه ها از ترم آینده نیز گفت: اگر همانطور که بعضی مسئولان وزارت بهداشت عنوان کردند در 22 بهمن امسال سرانجام رسمی کرونا در کشور اعلام گردد، قطعا در نیمسال بعد، آموزش دانشجویان در همه دوره­های تحصیلی به صورت صد درصد حضوری انجام خواهد شد. همان طور که وزارت علوم از همان ابتدای شیوع کرونا به صورت منطقی اعلام نمود تصمیات خود را ذیل تصمیمات ستاد ملی کرونا خواهیم گرفت و فقط در آن چارچوب، مقررات داخلی خود را تنظیم می کنیم؛ در این رابطه هم اگر سرانجام کرونا در بهمن ماه امسال جشن گرفته گردد نیمسال دوم سال تحصیلی دانشگاه ها کاملاً حضوری خواهد بود.

محدودیت دانشگاه ها برای بازگشایی حضوری

آهنچیان بعلاوه تاکید نمود: اگرچه به علت بعضی مسائل اجرایی شامل محدودیت های بودجه که بر تأمین اقتصادی زیرساخت­های اسکان و تغذیه دانشجویان تاثیر مستقیم دارد، و عدم واکسیناسیون کامل جامعه دانشگاهی در نیمامسال، امکان بازگشت آنی دانشگاه ها به آموزش حضوری، فراهم نشد اما دانشگاه ها موظف هستند تا آمادگی خود را در حد توان و مطابق پروتکل های بهداشتی، برای ازسرگیری آموزش های حضوری داشته باشند.

وی خاطر نشان کرد: دوباره تاکید می کنم که حضور دانشجویان در دانشگاه با وجود آمادگی دانشگاه­ها، مشروط به شرایط کشور و همه منطقه ها و شهرهای دانشگاهی از نظر شیوع کرونا خواهد بود. یک نکته ظریف را نیز اشاره کنم که در تمام دوره سخت زمانی همه گیری کرونا در کشور، آموزش در دانشگاه ها به هیچ عنوان با تعطیلی روبرو نشد؛ به این علت عنوان کردن اصطلاح بازگشایی دانشگاه ها صحیح نیست! بهتر است رسانه ها از مضمون ازسرگیری آموزش حضوری استفاده نمایند.

رشته هایی از زبان های خارجی حذف نشدند

مدیر کل دفتر برنامه ریزی آموزشی وزارت علوم بعلاوه در پاسخ به بعضی حواشی برای حذف بعضی رشته های زبان های خارجی در دانشگاه ها تاکید نمود: این خبر صحت ندارد و هیچ محدودیتی در خصوص حفظ و یا توسعه برنامه های مرتبط با زبان­های خارجی اعمال نشده است.

پایش و حذف رشته های کم هوادار

دکتر آهنچیان در سرانجام از برنامه وزارت علوم برای پایش رشته های کم هوادار در دانشگاه ها اطلاع داد و گفت: برنامه های درسی که رشته های دایر آنها در دوره کارشناسی دانشگاه های کشور برای سه سال متوالی زیر حدنصاب 10 دانشجو ثبت نامی داشته باشند، منسوخ خواهند شد. این قاعده بر مبنای این منطق گذاشته شده است که تقاضامحوری، علت اصلی تأسیس و فعال بودن یک برنامه است، که اگر برای آن، متقاضی وجود نداشته باشد، لزومی به پرداخت هزینه دولت برای حفظ آن رشته مشاهده نمی گردد.